Taryfy w Ukrainie

Ceny energii elektrycznej i zaopatrzenia w wodę stale się zmieniają i rosną w naszym kraju, co jest odwiecznym problemem dla Ukraińców. Pomimo różnych programów społecznych, taryfy dla dużego procentu ludności pozostają wysokie w porównaniu do średnich wynagrodzeń. Według statystyk, każda rodzina ma średnio zadłużenie za usługi komunalne przekraczające 5 tysięcy hrywien. W związku z tym, podwyżka taryf może nie przynieść żadnego efektu, a jedynie zwiększyć ogólne zadłużenie obywateli.

Spójrzmy i porównajmy stosunek taryf od momentu uzyskania przez Ukrainę niepodległości do obecnych, a także sporządźmy prognozę wzrostu cen na najbliższe lata.

Europejscy eksperci zauważają, że obecnie Ukraina ma jedne z najwyższych cen energii elektrycznej w Europie. Zrównują się one z kosztami w Polsce, Grecji czy na Malcie, ale wynagrodzenia Ukraińców nie dorównują tym poziomom.

Jak tworzy się taryfa

Pierwszą i najważniejszą rolę w kształtowaniu nowej taryfy odgrywa koszt składników i zasobów, który oblicza upoważnione przedsiębiorstwo. Następnie te liczby są przekazywane do lokalnych organów zarządzania, które ustalają ostateczną taryfę. Na tę taryfę wpływ mają również:

· koszt taryf na nośniki energii;

· ceny zasobów techniczno-materiałowych;

· poziom minimalnego wynagrodzenia.

W skład taryfy wchodzi:

· opłata za zużyty zasób,

· koszt modernizacji sprzętu,

· wynagrodzenie specjalistów,

· inne wydatki operacyjne.

Wszystkie zużywane zasoby (gaz, woda, ciepło, energia elektryczna) są ze sobą powiązane, a wzrost cen jednego z nich prowadzi do podwyżki ceny pozostałych.

Statystyki cen i taryf od lat niepodległości Ukrainy

Podstawą polityki taryfowej jest system kształtowania kosztów usług komunalnych i dopóki się on nie zmieni, nie należy oczekiwać żadnych pocieszających prognoz.

Wzrost taryf na usługi komunalne to naturalny proces, który zachodzi wraz z inflacją i innymi stopniowymi zmianami w gospodarce państwa.

Poniżej przedstawiono schemat, jak zmieniały się koszty usług komunalnych od momentu uzyskania przez Ukrainę niepodległości aż do dziś:

 


Można zauważyć, że taryfy zmieniały się w zależności od okresu. W latach 1991–1996 na Ukrainie używano karbowańców, a taryfy były minimalne. Jednak nawet po przejściu na hrywnę wzrastały one nieznacznie lub pozostawały na tym samym poziomie, podczas gdy średnie pensje stopniowo rosły. W latach 2006 i 2009 ludzie odczuli niewielkie podwyżki, ale największy skok miał miejsce w 2014 roku. W późniejszych latach, w 2018 i 2021, taryfy również zaczęły rosnąć, co wywołało falę protestów i niezadowolenia.

Prognozy na najbliższe lata Według obliczeń Ministerstwa Gospodarki koszty ogrzewania i ciepłej wody będą stale rosnąć. W 2021 roku wzrosły o 33%, a w kolejnych latach będą rosnąć o 5-6% rocznie. Podobne prognozy dotyczą taryf za wodę: w 2021 roku – wzrost o 20%, w 2022 roku – o 11%, a następnie po 5% rocznie.

Jednak doświadczeni analitycy i eksperci twierdzą, że takie liczby są nierealne i wszystkie podwyżki będą stopniowe, wynoszące 20-30% rocznie. Biorąc pod uwagę tę tendencję, średnie pensje Ukraińców musiałyby rosnąć co najmniej o 30% rocznie (ze względu na inflację i wzrost cen w różnych dziedzinach życia), co jest mało prawdopodobne. Mimo że w ciągu ostatnich 10-20 lat zmniejszyło się zużycie gazu, ciepła i energii elektrycznej przez ludzi, co jest korzystne dla planety i ekologii, nie chroni to ludzi przed biedą ani krajów przed nadchodzącymi katastrofami gospodarczymi.

Pozostaje jedynie myśleć o sposobach oszczędzania i korzystania z alternatywnych źródeł ciepła i energii w swoich domach.

A ponieważ finansowanie Ukrainy przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy i zapewnienie tych kredytów, jak również równa konkurencja na rynku towarów w Unii Europejskiej wymagają, aby cena nośników energii była taka sama jak w Europie, ceny będą dążyć do europejskich poziomów, aż do wyrównania się. (W przeciwnym razie produkty wytwarzane na Ukrainie miałyby niższe koszty produkcji niż w Europie, co nie byłoby korzystne dla UE). W związku z tym cena za 1 kWh energii elektrycznej będzie dążyć do 25 eurocentów, co przy kursie z 14.10.21 wynosi 8,75 UAH za 1 kWh.

Unia Europejska stale inwestuje w Afrykę, budując tam elektrownie słoneczne i heliotermalne. Według naszych obliczeń, biorąc pod uwagę tendencje wzrostu cen, zwrot inwestycji w panele słoneczne wynosi 6-8 lat, a w kolektory słoneczne 2-4 lata. Są to dobre wskaźniki do inwestowania w swoją niezależność energetyczną. Jednak rządy krajów UE bardziej motywują swoich obywateli, oferując im ulgi, rabaty oraz kredyty bezodsetkowe (raty) na instalację alternatywnych źródeł energii w domach.